W świecie show-biznesu i elity towarzyskiej zdobył wielu nowych przyjaciół, których Jack nazywał pawiami. Wszędzie uchylały się przed nim zamknięte dotąd drzwi. Jedne po drugich otwierał teraz z zachłanną niecierpliwością. Jego życie znalazło się w stanie eksplozji, tak szybko wszystko się działo, a jednak nigdy nie panował nad nim z równie niezachwianą pewnością jak wtedy.

Większość jego nowych przyjaciół, podobnie jak dawniej, stanowiły kobiety. Kontakty z płcią przeciwną były teraz w fazie pełnego rozkwitu. Osiągnęły niemal idealną harmonię. W dzienniku jednego z dziewiętnastowiecznych romantyków odkrył cudownie trafny zapis i zacytował go w artykule opublikowanym w "Harper's Bazaar", by w ten sposób wyrazić entuzjastyczne uwielbienie dla pięknych kobiet: "Siedziałem na kamiennym murze i obserwowałem łabędzice, niespieszną flotyllę, która płynąc wokół krętych brzegów kanału stopiła się ze zmierzchem. Ich pióra odpływały ponad wodami niczym ciągnące się koronki śnieżnobiałych sukni balowych. Przywiodło mi to na myśl piękne kobiety. Pomyślałem o pannie de V. Przeniknął mnie chłodny, rozkoszny dreszcz, jakbym usłyszał słowa wiersza albo dźwięki wspaniałej muzyki. Piękna, wytwornie elegancka kobieta wywiera na nas ogromne wrażenie tak jak sztuka i zmienia aurę naszego ducha. Czyż to błaha rzecz? Nie sądzę".

Nie inaczej było z Trumanem. Żaden Casanova nie wielbił nigdy pięknych kobiet równie gorąco i sam nie był sam równie gorąco podziwiany. Schlebiał im, pocieszał i usiłował kierować ich życiem. Kiedy przychodziły do niego ze swoimi problemami, mogły na nim polegać. Wiedziały, że zada właściwe pytania i udzieli właściwych odpowiedzi. Mówił: "To jest dla ciebie dobre" albo "Och, nie, to nie jest dla ciebie dobre, kochanie. Nie powinnaś tego robić". Uwielbiał grać rolę Pigmaliona. Wszystkie kobiety zasięgające u niego porad, niezależnie od ich wieku i pozycji społecznej, traktował jak swoje protegowane, patrzył na nie jak na dzieło sztuki, które potrzebowało jedynie jego słowa lub ręki, by osiągnąć doskonałość. Kobiety uwielbiały jego towarzystwo, a on potrafił sprawiać im wszelkie możliwe przyjemności, poza jedną - aktem miłości fizycznej.

Kiedy wszystko inne zawiodło, sięgał po najbardziej nieodpartą broń ze swojego arsenału uwodziciela: poniżał się i błagał o miłość. "Byliśmy kiedyś w Kopenhadze" - wspominała Slim Keith, jedna z jego nowych przyjaciółek z wielkiego świata, która była wówczas żoną Lelanda Haywarda, broadwayowskiego producenta. "Pewnego wieczoru po powrocie do hotelu powiedział: «Pogadajmy chwilę». Powiedziałam, że jestem tak zmęczona, że zamierzam położyć się do łóżka, i tak zrobiłam.

- Okryję moją Supermamę, tak bardzo ją kocham - powiedział.

- Ja też cię kocham, Trumanie - odparłam.

- Nie, wcale mnie kochasz - stwierdził.

- Ależ tak - odpowiedziałam.

- Nie. Nikt mnie nie kocha. Czy ty w ogóle sobie wyobrażasz, co to znaczy być mną? «Jestem gnomem...». I zaczął wyliczać wszystko, co jego zdaniem było z nim nie w porządku. To był najbardziej rozdzierający serce mały monolog, jaki słyszałam. Sprawdzał mnie, żeby zobaczyć, czy rzeczywiście mi na nim zależy".

Oczywiście, że zależało. Jej towarzystwo, podobnie jak towarzystwo innych atrakcyjnych kobiet, pomagało mu rozjaśniać nastrój ducha, a to z całą pewnością nie była błaha sprawa. Zabiegał o to, by stać się pełnym miłości lustrem dla całej grupy takich wspaniałych kobiet. Dopiął swego. Tańczył z Marilyn Monroe w "El Morocco", spiskował z Elizabeth Taylor, żeby uratować Montgomery'ego Clifta, spędzał wieczory na długich rozmowach z Jacqueline Kennedy i stał się zaufanym powiernikiem najwspanialszych spośród swojej flotylli łabędzic - wielkich dam z elity towarzyskiej. Na dźwięk ich nazwisk maitres d'hotel w najelegantszych lokalach po obu stronach Atlantyku gięli się w ukłonach.

John Huston poznał go z Marilyn Monroe na początku jej kariery. Na pewien czas zostali bliskimi przyjaciółmi. "Gdy ten list dotrze do Ciebie, Marilyn M. będzie już żoną Arthura Millera" - pisał do Cecila w czerwcu 1956 roku. "Widziałem ich wczoraj wieczorem. Wyglądali jak skąpani w seksualnym blasku, ale trudno mi się oprzeć wrażeniu, że ten wielki epizod nosi tytuł: «Śmierć dramaturga»" *[Aluzja do sztuki Śmierć komiwojażera (wyst. 1949), której autorem jest Arthur Miller (1915-2005).]. Później postanowił, że Marilyn zagra rolę Holly Golightly w filmowej wersji Śniadania u Tiffany'ego. Jednak Hollywood miało inne plany i do tej roli wybrało Audrey Hepburn. "Marilyn byłaby absolutnie zachwycająca" - twierdził z uporem. "W dodatku do tego stopnia chciała to zagrać, że przygotowała dwie sceny i odegrała je przed mną. Była fantastycznie dobra, ale wytwórnia Paramount sprzeciwiała mi się na wszystkie możliwe sposoby i obsadziła Audrey. Audrey to moja stara przyjaciółka, ktoś, kogo bardzo lubię, ale po prostu była niewłaściwą osobą do tej roli".

Po raz ostatni widział się z Marilyn kilka tygodni przed jej śmiercią w 1962 roku. "Nigdy nie wyglądała lepiej. Bardzo zeszczuplała do filmu [Something's Got to Give (Coś musi się stać)], który miała kręcić z George'em Cukorem, a w jej oczach pojawiła się jakaś nowa dojrzałość. Nie była już taką chichotką. Gdyby nie zmarła i zachowała figurę, myślę że do dziś wyglądałaby fantastycznie. Kennedy jej nie zabili, w tym sensie, w jakim interpretują to niektórzy ludzie. Popełniła samobójstwo. Jednak zapłacili jednej z jej najlepszych przyjaciółek, żeby zachowała milczenie na temat ich związków. Ta przyjaciółka wiedziała, gdzie są pochowane wszystkie trupy w szafie. Po śmierci Marilyn wysłali ją na roczną wycieczkę dookoła świata. Przez ten czas nikt nie wiedział, co się z nią dzieje".

Truman lubił towarzystwo Elizabeth Taylor ze względu na jej hałaśliwe poczucie humoru, jej, jak to nazywał, "gorączkowy urok" oraz żywą inteligencję, która go zaskoczyła. "To bardzo niezwykła dziewczyna, naprawdę bystra. Zawsze potrafiła znaleźć jakąś nieznaną powieść dobrze znanego pisarza. Podrzucała mi dość ciekawe, dziwne książki. Na przykład była pierwszą osobą, która dała mi do przeczytania książkę Pelhama Grenville'a Wodehouse'a. Widywałem się z nią w okresie jej trzech czy czterech małżeństw. Jedynym mężem, który naprawdę wiedział, jak sobie z nią radzić, był Mike Todd. Kochał ją, ale potrafił jej także powiedzieć: «Pieprz się!». Krótko po ich ślubie pojechałem do Connecticut, gdzie mieli dom. Był piękny letni dzień. Leżeli na trawie, a po nich łaziły małe golden retrievery. Chyba z dziesięć - Elizabeth kocha zwierzęta. Tak sobie wyobrażałem idealną miłość". "Z jakiegoś powodu Todd lubił tego nudnego, małego Eddiego Fishera, który przypominał jego syna albo młodszego brata. Kiedy Todd zginął w wypadku samolotowym, Fisher i Elizabeth w dość naturalny sposób zbliżyli się do siebie. Ona tak naprawdę nigdy go nie kochała. Zatrzymałem się akurat w hotelu «Dorchester» w Londynie, kiedy czekała na początek zdjęć do Kleopatry. Robiliśmy sobie na jego temat paskudne żarty. Nazywaliśmy go Bus Boy" *[Bus boy (ang.): pomocnik kelnera.]. Straszny nudziarz! Było mi go jednak żal. Tak bardzo był w niej zakochany, a ona odnosiła się do niego w wyjątkowo niegrzeczny sposób. Nigdy z czymś takim się nie zetknąłem".

"To było wtedy, kiedy bardzo ciężko zachorowała, mało nie umarła. Zrobili jej tracheotomię i włożyli korek do gardła, żeby zatkać dziurę w tchawicy. Przyniosłem do szpitala szampana, którego nie wolno jej było pić. Chowaliśmy go pod łóżkiem. Gdy pewnego wieczoru wyszliśmy z Fisherem z pokoju, powiedział do mnie: «Boję się, że możemy stracić naszą dziewczynę». Co on wiedział! Spytałem go, czy zje ze mną kolację. Następnego dnia ona powiedziała do mnie: «Nie uwierzysz, kochanie, ale Bus Boy myślał, że chcesz się do niego dobrać!». W tym momencie zrobiła mi kawał. Wyciągnęła korek z gardła i szampan trysnął na cały pokój". [«Myślałam, że Truman zemdleje!» - wspominała później radośnie. «Zrobił się zielony i tak jakoś skulił się w tym swoim kożuchu»]".

"Spędziłem kilka dni i kilka wieczorów razem z nią i z Richardem Burtonem. Mieli wtedy zwyczaj siedzieć całą noc i pić szampana. Ich związek opierał się wyłącznie na napięciach. Ciągle wdawali się w straszliwe, ale w pewnym sensie namiętne kłótnie. Naprawdę się na siebie wściekali, ale zawsze miałem wrażenie, że robią to specjalnie po to, żeby mogli się potem pogodzić w łóżku. Ona go nie zdradzała. On nigdy nie był jej wierny. Flirtował z każdą i umawiał się na randki z kelnerkami niemal na jej oczach. Była wobec niego szalenie tolerancyjna. On był szalenie niedyskretny. «Ach, po prostu robię się dla niego za stara» - mówiła. «Moglibyśmy być bardzo szczęśliwi, gdyby mi nie przeszkadzało, że lata za tymi wszystkimi dziewczynami. Nie mogę tego spokojnie znieść». On miał obsesję na punkcie pieniędzy. Nie przypominam sobie, żeby przynajmniej połowa jakiejś rozmowy nie dotyczyła pieniędzy. Tak rozumiał swoją karierę - pieniądze, pieniądze, pieniądze. Ożenił się z nią, ponieważ chciał zostać gwiazdą filmową. Ona go kochała, ale on jej nie kochał".

Jacqueline Kennedy *[Jacqueline Lee Bouvier Kennedy Onassis, 1929 - 1994, małżonka prezydenta USA Johna F. Kennedy’ego.] także poznał w połowie lat pięćdziesiątych, kiedy była żoną przystojnego, ale wciąż stosunkowo mało znanego senatora z Massachusetts. "Jadałem kolacje z nią i z Jackiem *[John Fitzgerald Kennedy, 1917 - 1963, 35. prezydent Stanów Zjednoczonych.], kiedy mieli jeszcze to okropne stare mieszkanie przy Park Avenue w okolicach Osiemdziesiątej Szóstej Wschodniej Ulicy. Jack najczęściej był gdzieś poza miastem, więc sami jedliśmy kolację albo szliśmy do teatru. Często siedzieliśmy i gadaliśmy do czwartej albo do piątej rano. Jackie była słodka, bardzo ciekawa wszystkiego, inteligentna, a także niezbyt pewna siebie i zraniona - czuła się skrzywdzona, ponieważ wiedziała, że Jack posuwa te wszystkie inne babki. Nigdy o tym nie mówiła, ale mniej więcej wyczuwałem, co się dzieje. Natomiast zupełnie nie rozumiem, dlaczego wszyscy mówili, że bracia Kennedy byli tacy seksowni. Dużo wiem na temat fiutów - widziałem ich całą masę - ale gdyby złożyć wszystkich Kennedych do kupy, to nadal nie miałbyś jednego przyzwoitego. Widywałem Jacka, kiedy zatrzymywałem się u Loela i Glorii Guinnessów w Palm Beach. Miałem tam mały gościnny domek z prywatną plażą. Jack przychodził, żeby popływać nago. Absolutnie nic nie miał! To samo było z Bobbym *[Robert Francis "Bobby" Kennedy, 1925 - 1968, 64. prokurator generalny Stanów Zjednoczonych (1961-1964).]. Nie mam pojęcia, w jaki sposób spłodził te wszystkie dzieci. Jeśli chodzi o Teddy'ego *[Edward Moore "Ted" Kennedy, 1932 - 2009, senator ze stanu Massachusetts.] - nie ma o czym gadać".

"Lubiłem Jacka. Za różne rzeczy lubiłem Bobby'ego, ale na pewno nie chciałem, żeby został prezydentem. Był za bardzo mściwy. Teddy to wariat. Prawdziwe nieszczęście. To dziki, irlandzki pijak, który dostaje szału. Wolałbym, żeby prezydentem został najpierw ktoś inny".

Truman kilka razy odwiedził Kennedych w Białym Domu. Spotkał się właśnie z Andrew Lyndonem, kiedy dostał pierwsze zaproszenie od Jackie, która w telefonicznej rozmowie prosiła go, żeby przyszedł na, jak to ujęła, najlepsze przyjęcie, jakie wydała od czasu inauguracji prezydentury Jacka. "Madame Królowa Kennedy opowiadała mu o wieczorze i o tym, jakiej muzyki będą słuchali" - wspominał Andrew. "Nagle Truman jej przerwał: «Ależ Jackie! Chyba to nie jest opera, prawda?». Po prostu jęczał! Powiedziała mu, że będzie fragment z Czarodziejskiego fletu, ale szybko zapewniła, że nie potrwa długo i że później, kiedy już wszyscy sobie pójdą, będą mogli przenieść się na górę, do prywatnego apartamentu".

Jack Kennedy doceniał towarzyskie zalety Trumana prawie tak samo jak jego żona i czasami sam do niego dzwonił. Lubił popisywać się detektywistycznymi umiejętnościami telefonistów Białego Domu, którzy słynęli z tego, że potrafili każdego odnaleźć. Nie dał im zastrzeżonego numeru telefonu Trumana. Wystawiał ich na próbę, prosząc, żeby go z nim połączyli. Niemal zawsze udawało im się zlokalizować Trumana. Pewnego razu wytropili go w Palm Springs, gdzie zatrzymał się u przyjaciela, który także miał zastrzeżony numer.

Po śmierci świeżo narodzonego synka Kennedych, Patricka, Truman wysłał zrozpaczonym rodzicom kwiaty oraz siedmiozdaniowy list kondolencyjny. "Rozmyślam ciągle o tym, jak wielką moc ma wielki pisarz" - pisała Jackie w odpowiedzi. "Wszystko, co piszesz, porusza ludzkie serca. To może samolubna myśl, lecz jeśli wszystko, co napisałeś w życiu, stanowiło jedynie przygotowanie do napisania tych siedmiu zdań, które tylko ja i Jack mogliśmy przeczytać, cieszę się, że zostałeś pisarzem". W pierwszą rocznicę zamachu na Johna podarował jej porcelanową różę. Z wyraźnym poruszeniem pisała do niego: "Drogi Trumanie, dziękuję Ci, że zawsze o mnie pamiętasz, a w trudnych dla mnie chwilach pamiętasz także o tak pięknych rzeczach". Na inny list, który napisał do niej po zabójstwie Roberta Kennedy'ego w czerwcu 1968 roku, odpowiedziała: "Te czasy niefrasobliwości, tak dawno temu, gdy wszyscy spotkaliśmy się po raz pierwszy, a teraz piszemy te odrętwiałe listy".

Pozostali przyjaciółmi jeszcze rok albo dwa, do chwili gdy nieopatrznie zaczął przechwalać się na temat łączącej ich zażyłości. Są tak bliskimi przyjaciółmi - twierdził - że zaprosiła go do swojej sypialni, kiedy ubierała się przed wyjściem na przyjęcie. Wiadomość o tej niedyskrecji dotarła do niej i to wystarczyło, żeby zerwała z nim kontakty, podobnie jak to się stało z wieloma innymi ludźmi w jej życiu. Kiedy widywali się później przy różnych okazjach, rozmawiali ze sobą, jak gdyby nic złego się nie stało, ale nie byli już przyjaciółmi.

"Każdy mężczyzna ma jakiś Mit" - powiedział Yeats. Jeśli ten mit poznamy, potrafimy zrozumieć wszystko, co uczynił i o czym myślał". Mit Trumana można opisać za pomocą obrazu, a nie za pomocą słów. Jest nim młoda Nina, która nagle pojawia się w zatęchłym domu przy Alabama Avenue. Olśniewa go swoimi eleganckimi, jedwabnymi sukienkami, przyprawia o zawrót głowy wonią perfum, ale dzień albo dwa dni później odjeżdża, zostawiając za sobą chmurę czerwonego pyłu, którym się dusił. Czuje się bardziej samotny i opuszczony niż przed jej przyjazdem. W jego dziecięcych oczach była ucieleśnieniem wyrafinowania. Nie miało żadnego znaczenia to, że według standardów Park Avenue czy Lake Shore Drive *[Lake Shore Drive: arteria chicagowska biegnąca wzdłuż brzegu jeziora Michigan.] była wciąż dziewczyną z prowincji, że jej stroje nie były wcale takie eleganckie, a jej perfumy były tanie i pospolite. Stała się dla niego symbolem stylu, a wspomnienia jej wizyt przyczyniły się do ukształtowania jego całego życia.

"Styl określa to, kim jesteś" - pisał później. Nie chodzi tylko o to, co migocze i lśni z wierzchu - to platońska idea, sposób patrzenia na świat i sposób życia. Wszystkie niezwykłe kobiety, które tak podziwiał, do pewnego stopnia miały styl, także większość mężczyzn, których podziwiał, do pewnego stopnia miała styl. Nie można go kupić za pieniądze, jednak prawdziwego, wielkiego stylu, jaki cenił najbardziej, nie sposób było osiągnąć, nie podlewając go codziennie wodami z głębokiej studni w jednym z największych banków. "Kiedy byłem młody - przyznał - chciałem być bogaty, straszliwie, straszliwie bogaty. Moja matka po rozwodzie z ojcem wyszła za bogatego mężczyznę, ale należeli najwyżej do wyższej klasy średniej, a to jest gorsze niż bycie biednym. Bogaci ludzie z klasy średniej są pozbawieni dobrego smaku. Trzeba być albo bardzo bogatym, albo bardzo biednym. W wypadku tych, którzy są pośrodku, absolutnie nie ma mowy o dobrym smaku. Posyłano mnie do kilku dobrych szkół. Nie znosiłem bogatych chłopców. Nie mieli gustu. Zawsze znałem bogatych ludzi, ale byłem w pełni świadom tego, że nie jestem bogaty".

Truman był zafascynowany nie tyle pieniędzmi, ile wieloma spośród tych, którzy je mieli. Nie interesowali go, poza rzadkimi wyjątkami, posiadacze "starych pieniędzy", pełni uwielbienia dla swoich przodków patrycjusze z Bostonu i Filadelfii. Oczywiście brzydzili go wulgarni nowobogaccy właściciele centrów handlowych z Ohio czy naftowi baronowie z Teksasu i Oklahomy. Fascynowali go inni bogacze, głównie z Nowego Jorku, ale także z Europy, ludzie, którzy mieli władzę i odnieśli sukces, lecz podobnie jak on dostrzegali różnicę miedzy tym, co stylowe, a tym, co po prostu bardzo drogie.

Na tę garstkę wybrańców, bogaczy obdarzonych poczuciem stylu, patrzył tak jak Grecy patrzyli na swoich bogów - z mieszaniną nabożnego podziwu i zazdrości. Uważał, że pieniądze nie tylko dają im większe możliwości, ale także uwalniają od władzy zwykłych reguł postępowania, prawdę mówiąc od wszelkich reguł. "Wyjaśniał mi, że wyjście za mąż bardzo, bardzo bogatej dziewczyny jest czymś innym niż wyjście za mąż zwykłej dziewczyny" - opowiadała Carol Marcus. "Wyjście za mąż przypomina wyjazd zwykłych ludzi za granicę. Można się tam zatrzymać dopóty, dopóki to się nie znudzi, a potem jedzie się dalej".

Truman, podobnie jak Arch, uważał ludzi bogatych za wybrańców niebios, jedynych prawdziwie wolnych ludzi na ziemi. "Możliwość kultywowania estetycznych wartości w życiu stanowi dodatkowy wymiar [egzystencji] - wyjaśniał - niczym umiejętność latania wtedy, gdy inni mogą tylko chodzić. To cudowne umieć oceniać wartość obrazów, ale dlaczego ich nie mieć? Dlaczego nie stworzyć sobie całego estetycznego ambiente *[Ambiente (wł.): środowisko, otoczenie.]? Stać się własnym żyjącym dziełem sztuki?". Ponieważ nigdy nie miał dość gotówki, by kupić sobie skrzydła - albo dużo drogich obrazów - uznał, że przynajmniej może zostać stałym gościem niebiańskiej społeczności złożonej z tych, którzy ją mieli.

W tych czasach krąg wyrafinowanych bogaczy stanowił mały światek. Na przykład ślub Slim z Lelandem Haywardem odbył się w ogrodzie należącym do posiadłości Paleya na Long Island. Paleyowie i Guinnessowie byli najlepszymi przyjaciółmi. Niemal wszyscy korzystali z jachtu Guinnessa albo Agnellego, by móc zwiedzić starożytne ruiny. Znajomość z Trumanem i goszczenie go stało się modne. "Odkąd znalazł się w tym kręgu towarzyskim, był w ciągłym ruchu" - opowiadał Oliver Smith. "Bogaci sięgają po rzeczy, które ich bawią: to jest historia".

Truman był częstym gościem w ich domach, miał prywatną kajutę na ich jachtach, był uprzywilejowanym pasażerem ich prywatnych samolotów. Miał zarezerwowane miejsce przy kominku. Siedział tam i przysłuchiwał się rozmowom, gdy po kolacji podawano brandy, gdy ucichły głosy, gdy otwierały się serca i odsłaniały sekrety. Przed jego oczami zawiązywały się intrygi, które wystarczyłyby na sto powieści: przypadki chórzystek, które zostały wielkimi damami, utrzymanków, którzy odziedziczyli książęce posiadłości w cieniu Notre Dame, zatuszowanych morderstw w kręgach elity towarzyskiej i różnego rodzaju romansów rozgrywających się pod wspaniale gładkimi prześcieradłami firmy Porthault. Truman widział, słyszał i zapisywał wszystko w swoim umyśle. Nic nie uszło jego uwagi.

Jednak ze wszystkich niezwykłych opowieści, jakie szeptano mu do ucha, żadna nie była bardziej niezwykła niż ta o absurdalnie niskim, obdarzonym dziecięcym głosem pisarzu z Monroeville w Alabamie, który bez niczyjej pomocy sam wspiął się na sam szczyt złotego Olimpu.

Jej ojcem był Harvey Cushing, jeden z najwybitniejszych amerykańskich lekarzy XX wieku, człowiek o ogromnych ambicjach i wielkiej energii, który przekształcił neurochirurgię z mrocznej i niepewnej sztuki w naukę ścisłą. W wolnych chwilach napisał wyróżnioną Nagrodą Pulitzera dwutomową biografię innego znanego lekarza, sir Williama Oslera. Jej matka, osoba równie ambitna, poświęciła wszystkie swoje talenty i siły, by wszystkie córki wychować na kobiety, które mogą zwrócić na siebie uwagę najbogatszych i najwybitniejszych mężczyzn w Ameryce.

Tak czy inaczej, te niedyskrecje ostatecznie nadszarpnęły reputację nie tyle Babe czy Billa, ile Trumana. "Babe popełniła błąd, obdarzając go zaufaniem" - opowiadała jedna z jej przyjaciółek. "Mąż i ja jedliśmy z nim lunch. Było to na początku lat sześćdziesiątych, wkrótce po tym, jak spędził jakiś czas w jej towarzystwie. Powiedział nam, że Bill już z nią nie sypia i że bardzo ją to dręczy. Oboje byliśmy przerażeni jego niedyskrecją. Mąż domagał się ode mnie, żebym ją o tym poinformowała. Nie mogłam tego zrobić. Nie mogłam jej powiedzieć o Trumanie. Nie chciałam jej upokorzyć, mówiąc, że rozpowiada intymne sekrety jej życia po całym kraju. Truman nie opowiadał o tym tylko jej najbliższym przyjaciołom, takim jak my. Opowiadał wszystkim".

Nie jest to jednak ostatnie słowo opowieści o Trumanie i Paleyach. Bliskie związki między inteligentnymi osobami o silnych osobowościach często podlegają zmianom temperatury, przypływom ciepła i chłodu, słońca i burz. Podobnie było z ich przyjaźnią, która stanowiła jedną z najbardziej niezwykłych kombinacji. Truman był ich przyjacielem, ich powiernikiem, ich dzieckiem. A także świadkiem wszystkiego, co było dobre i złe w ich małżeństwie. Polegali na nim, a on polegał na nich. Kochał Babe i lubił Billa bardziej, niż go nie lubił. Mimo burz ich wielkie małe trio trzymało się razem przez dwa dziesięciolecia i budziło zdumienie wszystkich obserwatorów.

Pewną wskazówkę na temat natury tego osobliwego związku przynosi jedna z najdawniejszych fotografii zrobiona na brzegu basenu w domu Paleya w Round Hill na Jamajce. Bill, pięćdziesięciokilkuletni dynamiczny magnat medialny, ma na sobie sportową koszulkę i szorty. Jest rozpromieniony i pewny siebie. Babe, czterdziestoletnia albo rok starsza, ma uśmiech na twarzy. Jest doskonała i spokojna. Truman nie ma koszuli. Jest w białych spodenkach, a na głowie ma zawadiacką czapkę w paski. Trzyma jabłko i uśmiecha się przewrotnie, jak gdyby obiektyw aparatu przyłapał go w trakcie jakiejś psoty, którą natychmiast dokończy, gdy pstryknie migawka.

Trudno o lepszy portret trojga osób, które łączy wspólne szczęście. Tego bezchmurnego, słonecznego popołudnia Truman mógłby zapożyczyć zdanie od samego Prousta: "w swoim głodzie szczęścia nie żądać od życia niczego, jak tylko, aby się zawsze układało w szereg szczęśliwych popołudni".

Aleksander Macedoński po bitwie pod Issos, Napoleon pod Austerlitz z pewnością nie czuli się bardziej pewni siebie niż Truman po publikacji Z zimną krwią. Wszystko, czego się dotknął, zamieniało się w złoto. Z niecierpliwością czekał na swój następny tryumf - przyjęcie, które miało sprawić, że ten rok zakończy się tak samo, jak się zaczął. Oczy wszystkich będą zwrócone na niego.

"Można powiedzieć, że Truman Capote stał się wszechmocny" - stwierdzili dziennikarze "Women's Wear Daily". Rzeczywiście przez kilka lat prawie tak było. Jego sławne przyjęcie nie znikło z ludzkiej pamięci. Przeszło do legendy lat sześćdziesiątych. Porównywano z nim każdy kolejny bal. Sylwetki sławnych postaci zamieszczane przez dzienniki i czasopisma często zawierały informacje, że dana osoba była na liście gości, co stawało się niepodważalnym dowodem jej prestiżu. Truman cieszył się tak wielkim poważaniem - "to nazwisko wywiera dzisiaj magiczny wpływ na ludzi" mówiła Kay Meehan jednej z dziennikarek - że jego obecność właściwie gwarantowała sukces każdej imprezy, w której brał udział. "Wszyscy do niego lgną, niezależnie od tego, co robi - stwierdziła Jan Cowles. Truman nie dostaje już zaproszeń, tylko błagania: przyjdź na lunch, na kolację, na koktajl, na cokolwiek, ale przyjdź".

"W dzisiejszych czasach istnieje pewien mały sekret powodzenia przedsięwzięć charytatywnych" - pisała autorka rubryki towarzyskiej "The New York Timesa". "Nazywa się Truman Capote. Wiele osób uważa, że jest magnesem o wysokości stu sześćdziesięciu centymetrów i wadze około sześćdziesięciu dwóch kilogramów, który przyciąga przede wszystkim ludzi majętnych, ci zaś budzą zainteresowanie organizatorów modnych imprez dobroczynnych. Nazwisko Capotego na zaproszeniu ma tak wielką moc, jak podpis Rockefellera na czeku. Po prostu nie sposób sobie wyobrazić, żeby impreza nie cieszyła się powodzeniem".

Dla zwykłych ludzi nazwisko Trumana także było znaczące. Sławę, podobnie jak większość innych rzeczy, można zmierzyć. Truman pod względem popularności nie ustępował w tym czasie gwiazdom filmu czy idolom muzyki rockowej. Telewizyjne talk-show zabiegały o niego z taką samą intensywnością, jak zamożne damy z Manhattanu. Prawie wszystkie jego publiczne poczynania uważano za wiadomość wartą odnotowania w ogólnokrajowych czasopismach. Truman nie tyle wydał bal, ile dokonał autokoronacji. Stał się Trumanem Rex Bibendi, Trumanem Królem Uczty *[Rex bibendi (łac): dosłownie król picia. W starożytnym Rzymie główny posiłek, ucztę (cena), poprzedzał wybór owego króla picia, czyli swoistego króla uczty. Wyboru dokonywano rzutem kości do gry. Rex bibendi określał wielkość pucharów, stosunek wina i wody, kierował zabawami towarzyskimi, występami zaproszonych gości, ofiarami składanymi bogom i proponował tematy rozmów.].

Każdy monarcha potrzebuje królowej małżonki. Na dworze Trumana tę rolę pełniła Lee Radziwill, młodsza siostra Jacqueline Kennedy. Tak często widywano ich razem, że jedna z jego przyjaciółek skarżyła się w liście: "Nie chcę oglądać kolejnej fotogram, na której trzymasz rękę Lee Radziwill. Chcę, żebyś trzymał moją". Suzy Knickerbocker żartobliwie upominała go w swoim felietonie: "Ktoś musi powiedzieć Trumanowi, że Lee Radziwill nie może mieć go dla siebie przez cały czas. Jest tylko jeden Truman i to my znamy go dłużej". Owo zazdrosne grożenie palcem na nic się nie zdało. Truman zwariował na jej punkcie, był zakochany w Małej Księżnej, jak ją nazywał (była żoną polskiego eksksięcia), tak jak w Babe. "Kocham ją" - wzdychał. "Kocham w niej wszystko. Uwielbiam jej wygląd, jej sposób poruszania się. Uwielbiam jej sposób myślenia". W miesięczniku "Vogue" wyznawał: "Ach, księżna, jakże łatwo ją opisać. Jest piękna. To piękno wewnętrzne i zewnętrzne".

Truman w towarzystwie Lee Radziwill i Normana Mailera na przyjęciu wydanym w 1972 roku.

"Kocham w niej wszystko" - powiedział Truman o Lee. W 1967 roku w przeróbce The Philadelphia Story (Filadelfijskiej opowieści) zaprezentowała swoje aktorskie umiejętności, a raczej ich brak.

Zastanawiał się, dlaczego Lee zwróciła się przeciwko niemu. Dlaczego zeznała na korzyść Gore'a, którego nie lubiła. "Pytanie, dlaczego mnie zdradziła, stanowi jedną z największych zagadek świata, niczym te posągi z Wyspy Wielkanocnej" - powiedział. Kiedy nie odpowiedziała na jego telefon, namówił Liz Smith, żeby do niej zadzwoniła i zażądała wyjaśnień. Liz spełniła jego prośbę, a potem przytoczyła odpowiedź Lee. "Jestem zmęczona tym, że Truman stara się wykorzystywać moją sławę" - powiedziała. "I wiesz, Liz, co to za spór? To tylko sprawa dwóch pedałów".

Truman byłby bardziej zdumiony, gdyby uderzył w niego piorun. W bezsenne noce przewracał się z boku na bok i zadawał sobie pytanie, co takiego zrobił, że ją obraził. Taka odpowiedź, prawdopodobnie ta jedna jedyna, nigdy nie przyszłaby mu do głowy. Po prostu pedał! On, który poświęcił wiele miesięcy pracy, żeby pomóc jej zostać aktorką, on, który jak głupi wychwalał ją w niezliczonych artykułach i wywiadach. "Na Boga, uratowałem tej dziewczynie życie" - mówił. A teraz, kiedy jej potrzebował, zignorowała go. Był dla niej tylko jakimś pedałem, czyli kimś, kogo, gdy już nie jest potrzebny, można wyrzucić jak zmiętą papierową chusteczkę *[Truman nie był jedynym mężczyzną, którego Lee porzuciła tej wiosny. Na początku maja odeszła od narzeczonego, magnata hotelowego z San Francisco Newtona Cope'a. Uciekła sprzed ołtarza w chwili, gdy zaczynali zbierać się weselni goście, a w wiaderkach chłodził się szampan. O Newtonie i o Peterze Tufie, byłym partnerze, powiedziała: "Nikt nie usłyszałby o żadnym z nich ani słowa, gdyby nie chodziło o mnie".]. Nikt nie potrafił w jakiś sensowny sposób wyjaśnić jej zachowania. Nie tylko Truman był zdumiony. Jednak pewna przyjaciółka Babe, nadal obrażona na Trumana za La Cote Basque, uważała, że Lee całkiem nieświadomie sprawiła, że sprawiedliwości stało się zadość. "Truman zrobił dla Lee wszystko i nie dostał nic w zamian" - powiedziała gorzko. "Babe zrobiła dla niego wszystko i nie dostała nic w zamian".

Uwaga Lee na temat "pedała" zmieniła jego urazę we wściekłość. Principessa *[Principessa (wł.): księżniczka.], jak ją zaczął pogardliwie nazywać, miała teraz stać się obiektem jego ataku. Powoli obracał w ustach to dźwięczne włoskie słowo, zanim wypluł je niczym kawałek niesmacznego cukierka. "Jeśli śliczna, boska i wrażliwa księżna Radziwill ma tak niskie mniemanie o homoseksualistach, to dlaczego traktowała mnie jak swojego powiernika przez minione dwadzieścia lat?" - pytał.

Cały pierwszy weekend czerwca spędził na przygotowaniach do zemsty. W poniedziałek, 4 czerwca, plan był gotowy. Umówił się, że następnego ranka wystąpi w telewizyjnym talk-show Stanleya Siegela. Stwierdził, że skoro Lee uważa, że jest tylko jakimś pedałem, zrobi to, co, jak się powszechnie sądzi, robią pedały: zrelacjonuje wszystko, wszystkie historie, które mu opowiedziała w ciągu tych wielu lat, opowie o wszystkich jej sekretach, o wszystkich romansach, a także o uczuciu niechęci do siostry Jackie. "Kiedy jutro z nią skończę, każdy zwykły pasażer nowojorskiego metra będzie wiedział, jaka z niej mała, nędzna cipa" - oświadczył. "Razem z tą swoją ukochaną siostrą powinna zamówić sobie karetkę czekającą w pogotowiu i zarezerwować pokoje w Payne Whitney *[Chodzi o Klinikę Psychiatryczną Payne'a Whitneya na Manhattanie.], ponieważ wylądują tam na długo. Możesz mi wierzyć, nigdy wcześniej czegoś takiego nie widziałeś".

W przeddzień programu do późnych godzin nocnych ćwiczył, jak to nazwał, swój numer "szalonej królowej". Przed kamerami chciał być spokojny, "zimny jak bombe glacee" *[Bombe glacee (franc): bomba lodowa, mrożony deser.]. We wtorek wczesnym rankiem w swoim apartamencie spotkał się z dziennikarką "The Washington Post" Sally Quinn, która pojechała z nim do studia telewizyjnego, żeby napisać reportaż z tego historycznego wydarzenia. Zapewnił ją, że: "Kaseta z tym programem będzie jedną z największych klasycznych pozycji komediowych wszech czasów".

Pierwszą połowę jego występu, w której mówił z wyraźnie południowym akcentem, cechowała pewna obłąkana błyskotliwość. "Powiem wam coś na temat pedałów, zwłaszcza pedałów z Południa" - powiedział. "Jesteśmy paskudnie złośliwi. Pedał z Południa jest bardziej złośliwy niż najbardziej jadowity grzechotnik [...] Wiem, że Lee za nic nie chciałaby, żebym opowiedział którąś z tych historii. Ale znacie nas, pedałów z Południa - po prostu nie potrafimy trzymać języka za zębami". Otworzył bardzo szeroko usta i zaczął ujawniać sekrety, które, jak twierdził, powierzyła mu Lee. Mówił o tym, jak bardzo zazdrościła Jackie ("Księżna jakoś tak roiła sobie, że to jej się uda poślubić pana Onassisa"), jak pewnego razu usiłowała ukraść Williama F. Buckleya, Jr. jego żonie i jak głęboko przeżyła zerwanie romansu z Peterem Beardem ("Spotkał dziewuszkę o trochę mniejszym przebiegu niż ona"). Właśnie zaczynał się rozkręcać, gdy Siegel, który z coraz większym zdenerwowaniem przysłuchiwał się temu, w jakim kierunku zmierza jego monolog, przerwał mu. Zburzył w ten sposób tak starannie zbudowany nastrój i zmusił go do wyjąkania przygnębiającej konkluzji.

Ściągnięty nagle na ziemię Truman zaprosił Sally Quinn do domu i na jej użytek, z pominięciem popisów aktorskich, powtórzył resztę swojej diatryby, którą sumiennie zrelacjonowała w "The Washington Post" - na przykład to, że Jackie powiedziała ponoć Lee, iż Lee wszystko jej zawdzięcza, a także to, że Lee durzyła się w Jacku Kennedym i w Rudolfie Nuriejewie, choć w tym wypadku jej zapały lekko osłabły, gdy zobaczyła fotografie nagich mężczyzn w pokoju gościnnym tancerza. Jednak przede wszystkim opowiedział jej o tym, że czuje się zraniony i że boleśnie odczuł stratę jednej ze swoich największych przyjaciółek. "Miłość jest ślepa" - powiedział, wzruszając ramionami. "Bywałem już wcześniej zakochany w ludziach, którzy byli po prostu okropni. Kochałem się w niej tak, jak kochałem się w wielu innych". Dlaczego go zdradziła? Doszedł do wniosku, że z opóźnieniem wydedukował odpowiedź: bała się Gore'a, pomyślała jednak, że biedny, pijany Truman umrze, więc może zlekceważyć jego uczucia. "Na nieszczęście dla księżnej Radziwill - oznajmił - ten pedał wciąż jeszcze żyje w Nowym Jorku i ma się dobrze".

Uprzednia nierozważna wypowiedź sprawiła, że Lee zachowała milczenie. Gore - zawsze wojowniczo nastawiony - nie. "To patologia" - powiedział. "Klasyczny przypadek z domu wariatów". Jeśli nawet publikacja zeznań go zniszczyła, nie dał po sobie tego poznać. Nie wycofał też pozwu i kontynuował sądowy spór przez następne cztery lata. Sprawa została ostatecznie rozstrzygnięta jesienią 1983 roku w drodze ugody pozasądowej. Truman napisał do Gore'a list z przeprosinami. "Drogi Gore, przepraszam za wszelkie przykrości, niewygody i koszty, jakich mogłem Ci przysporzyć w następstwie udzielonego przeze mnie wywiadu, który ukazał się we wrześniowym numerze miesięcznika «Playgirl» z 1975 roku. Jak wiesz, nie byłem świadkiem wydarzenia przedstawionego w przypisywanych mi wypowiedziach zawartych w tym wywiadzie. Jak wynika ze słów twoich przedstawicieli, treść wypowiedzi przypisywanych mi w wywiadzie nie odpowiada dokładnie przebiegowi wydarzeń. Mogę Cię zapewnić, że artykuł nie był dokładnym zapisem moich słów, zwłaszcza w odniesieniu do wszelkich uwag, które mogłyby rzucić cień na Twój charakter i zachowania. Zapewniam Cię także, że będę unikał poruszania tego tematu w przyszłości. Z najlepszymi życzeniami, Truman Capote".

Zgodnie z logiką utworu pierwszy rozdział książki, zatytułowany Dziewicze potwory, powinien poprzedzać rozdział drugi, czyli Mohave. Sporo osób podejrzewało jednak, że Truman wcale nie posunął się w pisaniu Spełnionych życzeń tak daleko, jak utrzymywał. Większą część powieści nosił wciąż w głowie. Rozdział Dziewicze potwory był gotowy tylko w połowie. Kiedy po ponownym nawiązaniu romansu z Johnem przygotowywał się do wyjazdu do Hollywoodu, uświadomił sobie, że nie starczy mu czasu, żeby dokończyć go w 1975 roku. Wysyłał do "Esquire" kolejny gotowy tekst i znowu naruszył chronologię. Wyciągnął z notatników fragment stanowiący, jak się wydaje, jedyny rozdział, który zdołał skończyć, czyli piąty z planowanych ośmiu. "Uznałem, że jest zamknięty i gotowy - wyjaśniał - więc niewiele myśląc, przesłałem go".

Karykaturzysta tygodnika "New York", Edward Sorel, podsumował odczucia wielu przyjaciół Trumana po publikacji La Cote Basque.

"W dobrym towarzystwie niewiele wynika z wielkiej przyjaźni" - złośliwie zauważył Proust. Miał rację. Nawet Cecil Beaton, który w Anglii uważnie obserwował przebieg wypadków, szybko dołączył do grona zajadłych wrogów Trumana. W niepamięć poszły idylliczne dni wspólnie spędzone w Tangerze, Portofino i Palamós. Straciły znaczenie słowa czci i uwielbienia, których Cecil nie szczędził Trumanowi w swoim dzienniku. Z pamięci uleciało zdarzenie w Honolulu, gdy Truman uratował go z rąk dwóch marynarzy. Ponieważ Cecil większość życia poświęcił na wywalczenie sobie miejsca w pierwszych szeregach modnego świata, nie chciał teraz zostać w tyle.

Prawdę mówiąc Cecil, którego główną wadą nie był wcale snobizm, jak wielu przypuszczało, ale trawiąca go zawiść, po cichu zwrócił się przeciw Trumanowi już dziesięć lat wcześniej, po sukcesie książki Z zimną krwią. "Triumf Trumana jest jak sól na ranę" - pisał z goryczą w swoim dzienniku pod koniec 1965 roku. Niezwykły sukces "Balu Czarno-Białego" jeszcze bardziej podsycił to uczucie. Przez dziesięć lat czekał na zmianę wiatrów. Oburzone skowyty dobiegające zza Atlantyku brzmiały w jego uszach kojąco niczym kołysanka - najzagorzalszy wróg Trumana nie mógłby czerpać większej rozkoszy z jego upadku. "Ohydna jest mi sama myśl o Trumanie" - wyznał z radością w liście do jednego ze swoich korespondentów. "Jak nisko może jeszcze upaść?". Nawet swego czasu najlepszy przyjaciel Trumana ogłosił, że jego imię stało się niewymawialne. Trudno było o jaśniejsze potwierdzenie, że został strącony z Olimpu.

Naiwność może się stać niezbędną bronią pisarzy, którzy tak jak Truman ściśle wzorują swoją fikcję na realnych postaciach i prawdziwych wydarzeniach. Jak mogliby cokolwiek napisać, gdyby wiedzieli, jaką cenę zapłacą za swoje słowa? Tylko naiwność tłumaczy Thomasa Claytona Wolfe'a, który wyobrażał sobie, że rodzina i przyjaciele nie poczują się urażeni powieścią Spójrz ku domowi, aniele. Tylko rozmyślna ślepota tłumaczy zaskoczenie Prousta, gdy niektórzy z jego utytułowanych przyjaciół poczuli się obrażeni swoimi portretami w jego powieści W poszukiwaniu straconego czasu. Tylko uparte zwodzenie samego siebie tłumaczy zdumienie i przygnębienie Trumana obserwującego zmianę swojej fortuny w następstwie publikacji La Cote Basque.

Oczywiście obiecywał sobie, że uda mu się napsuć trochę krwi i podnieść ciśnienie na przykład Loganom czy wywołać chwilową irytację Billa Paleya i Glorii Vanderbilt. Jednak nie spodziewał się kompletnej katastrofy. Ponieważ do czasu skończenia pracy nad filmem musiał zostać w Kalifornii, bieg wypadków śledził z oddali. "Był zdumiony i zaskoczony" - wspominała Liz Smith. "Dzwonił do mnie, wręcz zadręczał mnie pytaniami, co w Nowym Jorku mówi się na jego temat. Po La Cote Basque już nigdy nie był szczęśliwy". Joanne Carson patrzyła bezradnie, jak snuł się bez celu po jej domu, niemal odrętwiały, i bez końca powtarzał: "Przecież wiedzą, że jestem pisarzem. Nie rozumiem tego".

Zadzwonił do Slim, żeby się pogodzić. Kiedy okazało się, że nie chce z nim rozmawiać, poprosił Johna, żeby do niej zatelefonował. Chociaż lady Coolbirth jest do niej podobna - miał powiedzieć John - faktycznie jest portretem odwiecznej rywalki Slim, Pameli Hayward, obecnej żony Averella Williama Harrimana. "Truman bardzo przeżywa twoją reakcję" - mówił John. "Sądził, że to cię rozbawi".